Wszystkie powierzchnie wzniesione na wysokość powyżej 1 metra nad poziom podłoża, które służą wykonywaniu pracy zawodowej, muszą być przez pracodawcę odpowiednio zabezpieczone – tak mówi Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństw i higieny pracy. Obwieszczenie z dnia 28 sierpnia 2003 r. § 106. 1. wskazuje, jak takie zabezpieczenie powinno wyglądać – „na powierzchniach wzniesionych na wysokość powyżej 1,0 metra nad poziomem podłogi lub ziemi, na których w związku z wykonywaną pracą mogą przebywać pracownicy, lub służących jako przejścia, powinny być zainstalowane balustrady składające się z poręczy ochronnych umieszczonych na wysokości co najmniej 1,1 m i krawężników o wysokości co najmniej 0,15 m”. Dodatkowo, w połowie wysokości pomiędzy poręczą i krawężnikiem powinna być umieszczona poprzeczka, lub przestrzeń ta powinna być wypełniona w sposób uniemożliwiający wypadnięcie osób. W praktyce istnieje ogromna ilość sytuacji, w których barierki zabezpieczenie są po prostu niezbędne. Oto niektóre przykłady.

Branża budowlana od lat uchodzi za jedną z najbardziej niebezpiecznych zarówno pod względem całkowitej liczby wypadków, jak i tych ze skutkiem śmiertelnym. I choć z roku na rok obserwujemy malejącą ilość niebezpiecznych zdarzeń (Tabela 1), to wciąż zdecydowanie zbyt wiele osób ponosi śmierć wykonując swoje obowiązki.

Jakie są przyczyny najgroźniejszych wypadków? – Najgroźniejsze w skutkach są upadki z wysokości. Z badań kontrolerów Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzonej w latach 2016-2018^[1] wynika, że brak zabezpieczeń prac na wysokości jest najczęstszym uchybieniem pracodawców. Stwierdzono go w aż 62% przypadków kontrolowanych placów budowy. Wśród nieprawidłowości najwięcej dotyczyło niewłaściwego zastosowania na stanowiskach pracy środków ochrony zbiorowej lub ich braku (26%) oraz niezabezpieczenia przejścia lub dojścia do stanowiska pracy (10%). Wyniki kontroli jasno pokazują, jak wiele jest w tej kwestii do poprawy. A istnieje proste, a zarazem bardzo skuteczne rozwiązanie w postaci systemowych barierek ochronnych – mówi Marek Banach, ekspert firmy KRAUSE. Te mogą być wykorzystywane na różne sposoby – zarówno jako zbiorowa ochrona prac na krawędzi wysokich budynków, jak i zabezpieczenie ciągów komunikacyjnych na budowie. Co ważne, większość oferowanych na rynku rozwiązań charakteryzuje się modułową budową, która pozawala na niezwykle szybką instalację za pomocą specjalnych elementów łączących i mocujących. A to pozwala na sprawne zabezpieczenie placu budowy.

Ale barierki ochronne doskonale sprawdzają się także w zakładach przemysłowych. Jakie jest ich zastosowanie? – Bardzo różnorodne. Mogą zabezpieczać jezdne lub stacjonarne platformy robocze, gwarantujące pracownikom i serwisantom dostęp do wysokich maszyn i urządzeń technicznych. Ale mogą też stanowić ochronę kładek dla pieszych usytuowanych nad podłożem, np. nad taśmami produkcyjnymi. Wykorzystywane są w zakładach przemysłowych bardzo wielu branż – realizowaliśmy zlecenia dla motoryzacji, lotnictwa, przemysłu stoczniowego oraz dla sektora spożywczego i chemicznego. Z myślą o zastosowaniu w tych ostatnich, przygotowaliśmy system barierek, w których rury wykonane są nie z aluminium, ale ze stali nierdzewnej. Odpowiednia zawartość chromu w tym materiale sprawia, że na jego powierzchni tworzy się niewidoczna gołym okiem warstwa tlenku chromowego, która zabezpiecza stal przed działaniem czynników powodujących korozję. Stąd bez obawy takie barierki można stosować w wymagającym środowisku pracy – wyjaśnia Marek Banach.

Powszechnie wiadomo, że kolizje pieszego z wózkiem widłowym to – obok upadku z wysokości – jedna z najczęstszych przyczyn wypadków, do jakich dochodzi w magazynie. Stąd dążenie zarządców takich obiektów do rozdzielenia ruchu pieszych i pojazdów wewnątrzzakładowych, stosując np. bezkolizyjne trakty dla pieszych nad podłożem. A jeśli takie rozwiązanie nie jest możliwe, należy wyraźnie oznaczyć ciągi komunikacyjne. Najpopularniejszym sposobem jest oczywiście zastosowanie linii na powierzchni podłogi – te jednak nie chronią pieszych w optymalny sposób. – Z pewnością skuteczniejszym rozwiązaniem jest ustawienie ciągu słupków lub barierek ochronnych, wykonanych z wytrzymałych stalowych rur, które wyznaczać będą ścieżki dla pieszych. Aby ich trasa była jeszcze lepiej widoczna, warto poprosić producenta takich rozwiązań o pomalowanie elementów na wybrany kolor z palety RAL – podpowiada ekspert KRAUSE.

Nie jest powszechnie wiadome, że wspomniane wcześniej Rozporządzenie definiuje jedynie gabaryty balustrady, a nie wymagania wytrzymałościowe. Te są określone dopiero w normie, która dla wielu producentów stanowi wytyczne, zgodnie z którymi projektują swoje rozwiązania. Choć nie jest ona obowiązkowa, to stosowanie się do niej w praktyce jest najprostszym sposobem wykazania, iż oferowane barierki spełniają surowe wymagania bezpieczeństwa. Norma definiuje trzy klasy tymczasowych zabezpieczeń krawędzi, które uzależnione są od pochylenia terenu oraz wysokości ewentualnego upadku.

Wykonywanie prac nad podłożem to codzienność pracowników zakładów przemysłowych, magazynów czy sortowni towarów i przesyłek należących do firm działających w branży e-commerce. Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie podwładnym komfortowych i bezpiecznych miejsc pracy. Pomogą w tym balustrady i barierki systemowe – niezwykle uniwersalne w zastosowaniu i skuteczne w działaniu.