O rękojeści od podstaw. Część 1 – narzędzia dla elektryka i mechanika

Te tradycyjne – drewniane, nowoczesne – wykonane z wysokiej jakości tworzyw, o kształcie okrągłym czy kanciastym – typów rękojeści wkrętaków jest naprawdę wiele. Najważniejsze jednak, by swój wybór oprzeć o dokładne sprawdzenie co tak naprawdę oferuje nam dane rozwiązanie przy dopasowaniu narzędzi do warunków, w jakich przyjdzie nam z nich korzystać.  Dobrze dobrana rękojeść powinna być ergonomiczna, bezpieczna dla zdrowia i dedykowana do wykonywanych przez specjalistę prac. Aby ułatwić ten wybór, przedstawiamy kilka rozwiązań, które odpowiadają wymaganiom poszczególnych specjalizacji w pracy profesjonalnego wykonawcy.

Pomocnik elektryka  w suchym środowisku

Praca z elementami w środowisku suchym wymaga uwagi i dokładnego przygotowania – również w kwestii doboru odpowiednich narzędzi. A w tym wypadku nie ma miejsca na zaniedbanie – zarówno w obliczu dbałości o powierzone  mienie, jak i własne zdrowie, bezpieczeństwo, a nawet życie.

Do wyboru mamy wkrętaki podstawowe z okrągłym trzonem i z szeroką gamą profili roboczych odpowiednich do różnych wkrętów, z sześciokątnym trzonem i zabierakiem pod klucz – tam gdzie potrzebujemy użyć większej siły –  lub sześciokątnym trzonem, zabierakiem pod klucz i masywnym kołpakiem – używanym do pobijania zapieczonych czy uszkodzonych śrub. Do tej grupy należy zaliczyć również wachlarz narzędzi przeznaczonych do pracy przy urządzeniach pod napięciem. Do prac w obszarze elementów pod napięciem rekomendowane są narzędzia wyprodukowane zgodnie z wymogami normy IEC 60900:2012. Ponadto na takich narzędziach powinny znaleźć się oznaczenia: znak VDE-GS potwierdzający spełnienie wymagań jakości i bezpieczeństwa, które zostały określone przez niemieckie przepisy dotyczące bezpieczeństwa sprzętu i produktów (ProdSG). m.in. pod względem elektrycznym, mechanicznym, termicznym, toksycznym i radiologicznym; znak podwójnego trójkąta ze wskazaniem na zakres napięcia, który gwarantuje bezpieczeństwo prac w obszarze elementów pod napięciem do 1.000 V AC/ 1.500 V DC.

Z doświadczenia Wiha:

Profesjonalne narzędzia dedykowane grupie osób pracujących w obszarze elementów pod napięciem to narzędzia, które przechodzą surowe testy przed dopuszczeniem ich od użytkowania. Każda sztuka testowana jest w specjalnej kąpieli wodnej, gdzie zanurzane są części izolowane i przepuszczany jest prąd o napięciu 10.000 V AC, co daje dziesięciokrotną rezerwę bezpieczeństwa. Rękojeści VDE testuje się dodatkowo w specjalnej prasie o sile 20 N oraz w temperaturze 70°C przy napięciu 5.000 V AC. Materiał nie może wówczas ulec uszkodzeniu mechanicznemu ani stracić swoich właściwości izolacyjnych. Kontroli poddaje się ponadto właściwości palne narzędzia, przyczepność powłoki izolacyjnej oraz elektryczne właściwości izolacyjne. Tak kompleksowe badania każdej sztuki dają gwarancję najwyższego bezpieczeństwa podczas prac pod napięciem.

– Dobór narzędzi do środowiska pracy jest istotny, ale równie ważną kwestią jest przemyślany wybór rodzaju rękojeści, która nie tylko wspomoże pracę każdego specjalisty, ale ochroni jego zdrowie podczas powtarzalnych czynności, które mogą narazić na bolesność i długotrwałe kontuzje – podkreśla Wojciech Gradowski, specjalista firmy Wiha. Do prac w środowisku suchym szczególnie przydatne są rękojeści ergonomiczne o specjalnie zaprojektowanych strefach miękkich i twardych,  co na przykład cechuje grupę wkrętaków SoftFinish.  W odróżnieniu od dostępnych na rynku standardowych rękojeści narzędzi ręcznych, wspomniana koncepcja oferuje cztery rozmiary  rękojeści optymalnie dopasowane do ręki: małe – gwarantujące najlepszą precyzję i kontrolę oraz duże – zapewniające mocne dokręcanie, a wszystkie wykonane z przyjaznego dla skóry, specjalnego, miękkiego tworzywa. Innowacyjna koncepcja zorientowana na różnorodne potrzeby fachowców została również doceniona przez stowarzyszenie AGR e.V. zrzeszające niemieckich lekarzy i terapeutów, (Aktion Gesunder Rücken – Akcja na rzecz Zdrowego Kręgosłupa) certyfikatem jakości AGR – dodaje ekspert Wiha.

Do zadań specjalnych

Drugą grupę rękojeści do tzw. zadań specjalnych stanowią narzędzia do prac w trudnych warunkach, co dotyczy zwłaszcza  warsztatów mechanicznych, gdzie wykonawcy muszą radzić sobie z wilgocią, smarem i olejem. Tu poszukiwane jest rozwiązanie, które poradzi sobie z zaolejonymi, śliskimi dłońmi, chroniąc narzędzie przed wypadnięciem z ręki profesjonalisty, a co za tym idzie zabezpieczając mienie, za  które odpowiada finansowo.- Istotą rozwiązania MicroFinish jest nowoczesna rękojeść, wykonana z materiałów odpornych na działanie chemii warsztatowej. Mikrodelikatna powierzchnia strefy Finish z piaskowanego octanu celulozy wykazuje silne właściwości antypoślizgowe, przez co narzędzie pewnie leży w dłoni,  w znacznym stopniu niwelując zagrożenie obsunięcia czy wypadnięcia wkrętaka nawet w przypadku pokrycia rąk smarem czy olejem. Co więcej, budowa rękojeści gwarantuje, że narzędzie nie będzie zsuwało się z powierzchni blatu roboczego, nawet pokrytego śliską substancją – podkreśla Wojciech Gradowski.

Dodatkowo, ta seria narzędzi przyda się wszędzie tam, gdzie praca wymaga odkręcenia mocno osadzonych lub zapieczonych śrub. Masywny, stalowy kołpak umieszczony na trzonie, idealnie współpracujący z młotkami z miękkimi końcówkami lub młotkami bezodrzutowymi, zapewnia bezstratne prowadzenie energii udaru bez uszkodzenia rękojeści czy trzonu narzędzia.

Optymalna obsługa, idealna precyzja

Niewielka śruba, delikatny element, niewiele miejsca roboczego – taki scenariusz od razu przywodzi na myśl niełatwe zadanie wykonawcze. Nieprawidłowo przeprowadzony proces dokręcania może w „najlepszym przypadku” skutkować zerwaniem gwintu czy uszkodzeniem łba śruby, w najgorszym zaś, znacznie poważniejszymi usterkami. Źle wyko­nane połączenie prowadzi do niedokładnego spasowania poszczególnych elementów, a co za tym idzie do niestabilnej pracy urządzeń, częstych awarii lub zupełnego braku możliwości użytkowania urządzenia. Ale ten scenariusz wcale nie musi się tak skończyć, zwłaszcza jeśli do dyspozycji mamy szeroki wachlarz wkrętaków dynamometrycznych, które pozwalają kontrolować siłę dokręcania z możliwie największą dokładnością. – A jest w czym wybierać – zaznacza Wojciech Gradowski, ekspert Wiha Polska. – Do dyspozycji mamy narzędzia wykonane w technice mechatronicznej, pozwalające na ustawienie żądanej wartości na dużym czytelnym wyświetlaczu, specjalne wkrętaki z wbudowaną podziałką i zabezpieczoną techniką momentu dokręcania – zarówno słyszalną, jak i wyczuwalną oraz różne kształty rękojeści dostosowane do zróżnicowanych wymagań poszczególnych stanowisk pracy – dodaje.

 Niezastąpiony w terenie

Wszędzie tam, gdzie niezbędna jest mobilność i ochrona własnego kręgosłupa przy noszeniu ciężkich przedmiotów, absolutną koniecznością jest dołączenie do zestawu narzędzi lekkich, które nie tylko zaoszczędzą miejsce, ale nie wpłyną znacznie na wagę przenoszonego sprzętu. W tym wypadku warto rozważyć powiększenie swojego profesjonalnego zestawu o wkrętaki o czworokątnej rękojeści Classic, która, choć nie tak ergonomiczna, jak inne rozwiązania, stanie się doskonałym wielozadaniowym przedłużeniem dłoni podczas prac „w terenie”. Materiał z którego są wykonane są rękojeści Classic nie wchłania brudu,  a co za tym idzie, łatwo je wyczyścić po skończonej pracy. Dodatkowo, tworzywo, z którego je zrobiono jest odporne na działanie większości agresywnych rozpuszczalników, których użycie jest niezbędne, aby utrzymać przyrząd w czystości – nawet po nie całkiem czystej pracy.

Kilka prawd ogólnych

Wybór odpowiedniej rękojeści dedykowanej poszczególnym zadaniom to jedno, ale istnieje kilka uniwersalnych wskazówek, którymi możemy kierować się podczas wyboru wkrętaków o określonych rękojeściach. Pamiętajmy, że narzędzie będzie nam towarzyszyć przez długi czas i ma stać się naturalnym przedłużeniem naszej dłoni.

Po pierwsze: Wybierajmy rękojeści dostosowane do wielkości naszej dłoni, co pozwoli na optymalne dopasowanie stosunku między prowadzeniem, prędkością, a momentem dokręcania oraz zagwarantuje bezbolesne i pewne ułożenie w rękach.

Po drugie: Ergonomia to nie mit. Konsultacje z fizjoterapeutami, rehabilitantami, a co za tym idzie nadanie rękojeści odpowiedniego kształtu oraz optymalne rozłożenie stref twardych i miękkich, pozwala na zredukowanie bądź całkowite wyeliminowanie dolegliwości aparatu ruchowego oraz problemu bólu stawów i mięśni.

Po trzecie: Odpowiednio dobrane narzędzia, których budowa i funkcjonalność odpowiadają potrzebom specjalistów, w połączeniu z licznymi szkoleniami, dbałością o zasady BHP, a także odpowiedzialnością – zarówno pracownika, jak i pracodawcy to gwarancja bezpiecznej i efektywnej pracy każdego specjalisty.