Nietypowe elementy nawierzchni z kostki- geowłóknina

Marka Buszrem pragnie za naszym pośrednictwem pokazać, jak ważną rolę odgrywa geowłóknina zastosowana podczas układania kostki brukowej. Oto, dlaczego warto używać tego produktu podczas budowy podjazdów czy innych powierzchni wykańczanych właśnie kostką brukową. 

Geowłóknina jest materiałem bardzo istotnym i często koniecznym do zastosowania w architekturze krajobrazu. Warto wiedzieć kiedy i w jaki sposób należy ją użyć przy układaniu brukowych nawierzchni wokół domu.

Zdarzają się w szeroko pojętym budownictwie hasła – klucze. Określenia lub nazwy, których używają niemal wszyscy mający z tą branżą cokolwiek wspólnego na gruncie zawodowym. Oprócz słów do grupy tej zaliczyć można także kilka produktów i materiałów budowlanych. Co ciekawsze (choć niekoniecznie optymistyczne) – dość często zdarza się, że znaczna część owych “niemal wszystkich” nie ma o określeniach i materiałach, których używa niemal żadnej wiedzy, lub posiada jedynie wiadomości ogólne. Do produktów takich należy geowłóknina. Używana powszechnie (przy czym zaryzykuję stwierdzenie, że w znacznej części niezgodnie z przeznaczeniem) i najczęściej kompletnie bez zrozumienia sposobu działania. Dodać należy, że jej parametry i funkcjonowanie nie są danymi szczególnie skomplikowanymi i trudnymi do zrozumienia. Jednocześnie jest to materiał bardzo istotny zwłaszcza jeśli chodzi o zastosowania w architekturze krajobrazu. Być może więc warto zapoznać się z jej cechami i zastosowaniem całościowo – powinno to pomóc w podejmowaniu decyzji dotyczących na przykład planowania zagospodarowania działki.

Czym są geowłókniny?

Posługując się definicją – są to płaskie geosytnetyki wytwarzane z włókien polipropylenowych lub poliestrowych. Domyślam się jednak, że tak podana definicja bardziej zaciemnia obraz niż cokolwiek tłumaczy. Dla potrzeb tego artykułu powiedzmy więc w pewnym uproszczeniu, że jest to materiał z włókien sztucznych. Od tkaniny różni się tym, że nie jest tkany, a zgrzewany lub igłowany – stąd też geowłókninę charakteryzuje chaotyczny układ włókien (w tkaninach dla odmiany jest on bardzo uporządkowany i tworzący rytmiczną, powtarzalną strukturę). Inną charakterystyczną cechą geowłóknin jest bardzo duża przepuszczalność dla wody i gazów i spora elastyczność. Jeśli zaś chodzi o zastosowanie – najczęściej są używane jako powłoki separacyjne lub filtracyjne. Czasem także jako warstwy wzmacniające lub osłonowe. Rozważania teoretyczne nigdy jednak nie wyjaśnią wystarczająco zasad stosowania tego materiału – posłużmy się więc przykładami.

Rodzaj gruntu decyduje o stosowaniu geowłókniny

W wypadku domów jednorodzinnych (a na tym skupimy się w poniższym tekście) głównym obszarem zastosowania geowłóknin są ścieżki i podjazdy. Ich wykonanie jest pracą dość prostą, ale wieloetapową. Zaś oprócz widocznej nawierzchni składają się one z kilku warstw konstrukcyjnych, różnych zależnie od warunków terenowych. Z reguły doskonale wiemy, jak ma wyglądać nasza wymarzona nawierzchnia. Mamy zaprojektowaną, dobraną i rozliczoną kostkę brukową i przebieg obrzeży. Cała mniej lub bardziej skomplikowana geometria wymyślona samemu lub przy współpracy z projektantem zostaje przeniesiona na teren działki, następnie wykonane zostaje korytowanie. Niespodzianki zaczynają się jednak, kiedy po wykonaniu korytowania zaczynamy się orientować jakim gruntem dysponujemy pod usuniętą warstwą humusu. Wersją bardzo pozytywną są grunty piaszczyste. Charakteryzują się doskonałą przepuszczalnością wody i dużą stabilnością, można więc na nich wykonywać kolejne warstwy podbudowy bez żadnych dodatkowych komplikacji i stosowania specjalnych powłok.

Gliny, iły itp.

Obok optimum jakim są piaski występują jednak również dwa ekstrema. Pierwszym są iły lub inne grunty plastyczne. Głównym niebezpieczeństwem w tym przypadku jest fakt, że zmieniają one objętość wraz z nasyceniem wodą, a także stosunkowo łatwo mieszają się z cząstkami warstw leżących wyżej. W tym wypadku należy więc użyć geowłókniny jako warstwy separacyjnej, czyli oddzielającej warstwy podbudowy od gruntu. Geowłóknina powinna więc zostać umieszczona bezpośrednio na dnie wykopu powstałego w wyniku korytowania. Jej funkcja będzie w tym wypadku dwojaka. Po pierwsze umożliwi właściwe zagęszczenie warstw podbudowy w trakcie jej konstruowania, po drugie natomiast zdecydowanie wydłuży jej żywotność.

Rola separacyjna nie dotyczy jednak wyłącznie warstw konstrukcyjnych. Geowłóknina w roli separatora okaże się niezwykle istotna także na przykład w wypadku wykonywania ścieżek żwirowych. W tej sytuacji musi jednak być położona bezpośrednio pod żwirową nawierzchnią, oddzielając ją od podbudowy i zapobiegając jej mieszaniu i zanieczyszczaniu.

Ekstremum drugim są grunty gliniaste, a więc nie przepuszczające wody. Odprowadzenie nadmiaru wilgoci z warstwy podbudowy wymaga w tym wypadku zastosowania na dnie wykopu piaskowej warstwy drenażowej. Jej zadaniem będzie przejęcie i rozprowadzenie wody. Aby jednak pełniła swoją funkcję prawidłowo i długo, wraz z wodą nie mogą do warstwy drenażowej dostawać się drobne cząsteczki, które mogłyby ją zamulić. W tym wypadku geowłóknina będzie więc pełnić rolę warstwy filtracyjnej – zatrzyma zanieczyszczenia ale nie utrudni przepływu wody.

***

Geowłóknina ma również wiele innych zastosowań, jak chociażby wzmacnianie skarp i nabrzeży czy osłona rur drenażowych. W niektórych przypadkach może także pełnić rolę warstwy stabilizującej. Jako jej główne przeznaczenie możemy jednak (zwłaszcza w wypadku domów jednorodzinnych i ich otoczenia) przyjąć dwie opisane wyżej role.

Opisy do rysunków:

Rys. Buszrem 51A

Przekroje poszczególnych rodzajów kostki.

1. Układ warstw na gruncie o bardzo dobrych parametrach nośnych i przepuszczalności wody.
2. Kostka brukowa
3. Podsypka piaskowa
4. Podbudowa
5. Grunt rodzimy

Rys. Buszrem 51B

Przekroje poszczególnych rodzajów kostki.

1. Układ warstw na gruncie nieprzepuszczającym wody. Po lewej stronie bez zastosowania geowłókniny, po prawej z geowłókniną o funkcji filtracyjnej.
2. Geowłóknina filtracyjna
3. Warstwa drenażowa. Po prawej funkcjonująca poprawnie, po lewej zamulona cząsteczkami niesionymi przez wodę, a więc o zmniejszonej przepuszczalności.
4. Grunt rodzimy

Rys. Buszrem 51C

Przekroje poszczególnych rodzajów kostki.

1. Układ warstw na gruncie plastycznym, o złych parametrach nośnych. Po lewej stronie bez zastosowania geowłókniny, po prawej z geowłókniną jako warstwą stabilizacyjną.
2. Geowłóknina stabilizująca
3. Grunt rodzimy.